English below
Iedere week is er wel een leerling bij wie het gezicht betrekt als ze in hun muziekboek een stuk zien staan waar ze de noten, ritmes of herhalingen niet van kunnen volgen. Het liefst zouden ze het hele ding overslaan, maar de juf wil ze graag wat bijbrengen. Muziek is geluid, niet de noten op papier. Dus luister eerst, want je oren doen het prima. Die muziek kun jij ook leren spelen.
Mensen zijn muzikale wezens met oren die openstaan voor klank en kleur om te leren spreken; met een lijf vol ritme en puls om te kunnen bewegen. Net zoals we kunnen praten voordat we leren schrijven, kunnen we zingen en dansen voordat we muziek van papier kunnen lezen. We gebruiken muziek bovendien om klank te geven aan precies die dingen waar woorden tekortschieten. Het is dus heel logisch dat noten lezen soms lastig is, want in muziek zit veel meer informatie dan in gesproken taal. Het notenschrift dat we kennen komt een heel eind, maar allesomvattend en transparant is het niet echt.
Marijke Albers en Marjanka van Maurik omschreven muziek in het vakblad De Pyramide als “in vorm gezette klank die een betekenis heeft of krijgt.” Met deze ene zin worden alle stijlen, alle smaken, alle opties in de grenzeloze wereld van de muziek omarmd. Barok, jazz, musical, blues, filmmuziek, opera, soundscapes, volksmuziek, K-pop en alles daarbuiten en ertussenin.
Het helpt mij richting te vinden als ik ergens woorden voor heb. Deze omschrijving van muziek liet mij eenvoudige melodieën opnieuw waarderen. Het gaat immers om de betekenis die je eraan geeft, niet de complexiteit van de noten. Daarom maakte ik bijvoorbeeld van een begroetingsliedje een kleine A-B-A liedvorm op de panfluit. Na de instrumentale versie zing ik het, geheel volgens de didactiek van de Muziek op Schoot, voor ieder kind apart. Ook als er tien kinderen in de groep zitten. Wordt het niet te lang? Is zulk eenvoudig materiaal zo vaak laten klinken niet saai? Nee. De kinderen ervaren hun versie allemaal als een nieuw, eigen moment en dat is kostbaar, want de betekenis die het heeft is dat elke kind gezien wordt en erbij hoort.
Een complexe melodie of harmonie kan heel veel zeggingskracht hebben als je in je hart veel verschillende emoties ervaart, of de gedachten in je hoofd over elkaar heen buitelen. Het kan al die losse elementen na elkaar plaatsen en zo houvast bieden. Ook dat is iets wonderlijks hoewel ongrijpbaars. De melodische en harmonische opbouw zitten in het notenschrift, maar waar zit de diepere betekenis die de luisteraar ervaart? Die toegevoegde waarde komt pas op het moment dat de muziek klinkt. Als de vorm klank krijgt, komt de betekenis tot leven.
Zijn de noten op papier te ingewikkeld, luister dan naar een opname en laat je muzikale gehoor helpen. Raak je ontmoedigd, speel dan iets eenvoudigs. Muziek is geluid. Laat het klinken!
Music is sound
Every week I will see one of my pupils make a face at a piece in their music book when they see notes, rhythms or repeats they don’t quite understand. They would much rather skip the whole thing, but their teacher actually wants to teach them something. Music is sound, not the notes on paper. So listen first, because your ears do their job pretty well. This is music you can learn to play.
People are musical beings with ears open to sound and colour so that we can learn how to speak; with bodies filled with rhythm and pulse so we can learn how to move. We learn to speak before we can read or write, and in the same way singing and dancing come well before music notation. And then we use music to give sound to that which we can’t put into words. It only makes sense that reading music is difficult at times, because music contains so much more information than spoken language. Music notation as we know it comes a long way, but it’s not quite comprehensive or transparent.
Marijke Albers and Marjanka van Maurik described music in the Dutch journal “De Pyramide” as – in my own translation – “structured sound that has or receives meaning”. With this one sentence all genres, all tastes, all options in the endless world of music are included. Baroque, jazz, musicals, blues, film scores, opera, soundscapes, folklore, K-pop and everything in between and outside this list.
Having the words to describe something helps me find direction. This description of music in particular allowed me to re-appreciate simple melodies. It’s about the meaning that you add to the structured sound, not the complexity of it. So for the toddler lessons I took a simple hello-song and created an A-B-A structure on panflute. After the instrumental version I then sing the same song, as expected with this teaching method, for each of the sometimes ten children in the group. Won’t it be too long? Isn’t it boring to repeat the same basic material so very often? No. The children experience their own version as a new, personal moment; valuable, because it gives their presence meaning and makes them feel seen and welcome.
At the same time, a complex melody or harmony can carry a lot of meaning, for instance when your heart is full of different emotions, or too many thoughts are running through your mind. The music can structure all those elements for you and provide a foothold. That, too, is amazing, while intangible. The melodic and harmonic structure can be found in the music written on paper, but where is the deeper meaning that the listener experiences? The added value only appears when the music sounds. When the structure is given sound, the meaning comes to life.
When the notes on paper are too complicated, listen to a recording and allow your hearing mind to help. If you are discouraged, play something simple. Music is sound. Play, sing!