English below
Waarschuwing (trigger warning): dit blog gaat over ingrijpend persoonlijk verlies en rouw.
Van de ene op de andere dag is ons gezin veranderd. Mijn partner is overleden. De papa van mijn kinderen is er niet meer. Keer op keer dringt de vergelijking met mijn kraamtijd zich op. Net als toen snak ik naar momenten om te musiceren. Dag na dag verstrijkt zonder, ondanks de schreeuwende noodzaak de complexiteit van rouw om te zetten in klank. Dus schrijf ik, nu de kinderen slapen en ik ze niet wakker wil maken.
Geboorte en sterven omlijsten het leven dat daar tussenin ligt. Of er nu een kind bij komt of een ouder wegvalt, de balans in het gezin is compleet zoek. Voor de vierde keer in mijn leven weet ik van toeten noch blazen, want het leven kun je niet leren uit boeken. Gelukkig zijn er rituelen die richting geven als je stuurloos bent, rituelen die bij leven en dood sterk op elkaar lijken.
In plaats van door een kraamhulp werd ik in de eerste week bijgestaan door een uitvaartverzorger om onze nieuwe realiteit te leren navigeren. Bij mijn oudste had ik Silvie met tips over voeding, weegmomenten, de hielprik, middagdutjes en heel veel geruststellende woorden. Nu was het Tom die de uitvaart begeleidde, het beschilderen van de kist opperde, de kinderen uitleg gaf over de rouwauto en paniek voor was met de juiste informatie.
Bij de geboorte van mijn jongste mocht er niemand langs komen, want Covid. Die rust was onverwacht heerlijk, al was er wel snel ruimte voor familie. Het kraambezoek kwam veel later pas op gang. Ook nu was het eerst aan familie. We moesten elkaar zien, want meer nog dan vreugde is het van levensbelang om verdriet te delen. Elkaar ondersteunen, samen praten en zwijgen. De buitenwereld houd ik ook nu waar mogelijk op afstand. Twee keer een passende cocon: zo klein als het kindje pas geboren; zo groot als het gezin vol rumoerig gemis.
Dan zijn er de kaarten. De traditie van geboortekaarten heeft een prachtige spiegel in de rouwkaarten die we met stapels mochten ontvangen. Te weten dat mensen met je meeleven, geeft onverwacht veel steun. Zo ook het eten voor in de diepvries, kleine kadootjes per post, boeken, herinneringen, foto’s. Je voelt je gedragen.
Een nieuw leven dat begint bereid je voor met de babykamer, een naam, het geboortekaartje, gesprekken, verlof, medische controles. Een leven dat plotseling eindigt is niet voor te bereiden. Van de rouwkaart en muziek tijdens de uitvaart tot het uitzoeken van waar alles ligt in huis, je kan het niet meer bespreken. Het afwikkelen van de nalatenschap is dan een hele berg. De gemeente en de rijksoverheid, de belastingdienst, de RDW, de bank voor het huis en de rekeningen, de werkgever, de notaris. Dit bovenop de rouwverwerking van de kinderen op school en opvang, het huishouden, de eindeloze appjes hoe het gaat en of er hulp nodig is.
Ergens in die chaos sta ik, als in het oog van de storm. Je ziet mij door het razen heen als ik Muziek op Schoot geef. Als ik zing. Als ik fluit. Als ik schrijf. Ergens in de nabije toekomst gaat muziek ervoor zorgen dat de rouw, met alle emoties die daarbij horen, een klank krijgen. Morgen komt voor ons gelukkig de zon weer op en dus is er hoop.
Unexpectedly widowed
trigger warning: this blog concerns deep personal loss and grieving.
Our family changed overnight: my partner passed away. The father of my children is no longer with us. Again and again I’m overcome with the similarities with the period just after the birth of our children. Now, as then, I long for moments to play music. Yet day after day passes without it, despite the overwhelming need to put the complexity of grief into sound. Instead I write, now that the children are sleeping.
Birth and death frame the life that’s in between. Whether it’s a child that’s born, or a parent who dies, the balance within the family unit is gone. For the fourth time in my life I have absolutely no clue what to do, because you cannot learn life from books. Fortunately there are rituals to guide those who are adrift, rituals that are very similar in life and death.
Instead of the professional maternity assistance every new mother in the Netherlands receives, this first week I was aided by a funeral service professional to help navigate our new reality. When my eldest was born, Silvie was there to help with nursing, bottles, weighing, naps and an endless stream of comforting words. This time, Tom coordinated the service, suggested decorating the coffin, explained the ins and outs of the hearse to the children and prevented chaos by providing the right information at the right time.
When my youngest was born no-one was allowed to visit because of Covid. The ensuing quiet was surprisingly welcome, although family could visit after a few days. Actual baby visits didn’t start till much later. It felt the same now, with room only for direct family. We had to see each other; sharing grief is even more crucial than sharing joy. But in a small circle. Even now I keep the rest of the world at bay as much as I can. A fitting cocoon in both cases: as small as the new-born child; as big as the family full of vociferous loss.
There are cards. The traditional baby cards are beautifully mirrored by the many cards of condolences that we received. To know that people hold you in their hearts is a surprising source of comfort. The same goes for the food that arrives in freezer-boxes, small gifts sent by post, books to borrow, memories put on paper, pictures. It’s like a warm embrace.
A new life that is about to begin is anticipated by choosing a nursery, a name and a card; with conversations, maternity leave, and medical check-ups. A life that ends suddenly cannot be anticipated. From the mourning card and the music to be played at the funeral service, to finding out where everything actually is in the house, you cannot talk things through beforehand. Settling the estate becomes quite an ordeal. Municipality, state, tax authority, social services, bank, employer, solicitor. All added to our grief, navigating school and daycare, household duties, and an endless stream of texts asking whether you’re ok and need help.
I am somewhere in the midst of that chaos, as if in the eye of a storm. You might spot me when I’m teaching my toddler lessons. When I sing. When I play. When I write. Somewhere in the near future music will make sure that grief in all its facets is sounded out. For us the sun will rise again, so there is hope.